Jan Jeziorański

Jan Józef Bartłomiej Jeziorański
	; Jan Jeziorański, carte de visite, Zakład Fotograficzny Symonds & Co. w Portsmouth
	; Jeziora
Data i miejsce urodzenia	24 sierpnia 1835 ; Lublin, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	5 sierpnia 1864 ; Warszawa, Królestwo Polskie
Ród	Jeziorańscy herbu Jeziora
Rodzice	Jan Maciej; Wanda z Dolańskich herbu Korab
Małżeństwo	Wanda z Gołębiowskich
Dzieci	Bronisława Maria Magdalena,; Janina Franciszka, Zofia Katarzyna
Wojny i bitwy	Powstanie styczniowe

Jan Józef Bartłomiej Jeziorański herbu Jeziora (ur. 24 sierpnia 1835 w Lublinie, zm. 5 sierpnia 1864 w Warszawie) – członek władz powstania styczniowego.

Życiorys

Urodził się w polskiej rodzinie szlacheckiej pochodzenia żydowskiego^[1], Jeziorańskich herbu Jeziora, jako syn Jana Macieja i Wandy z Dolańskich herbu Korab. Jego bratem stryjecznym był generał Antoni Jeziorański.

Wylegitymowany ze szlachectwa przed Heroldią Królestwa Polskiego ok. 1855 z herbem Jeziora. Z małżeństwa z Wandą z Gołębiowskich pozostawił córki:

Bronisławę Marię Magdalenę (22.07.1863 – 1941), zamężną za Stanisławem Romeyko-Hurko.
Janinę Franciszkę (3.12.1864 – ?), z męża Nipanicz.
Zofię Katarzynę (26.04.1862 – ?).

Pracował jako rewizor dochodów tabacznych w Warszawie^[2]. Był członkiem Organizacji Miejskiej Warszawy^[3], w marcu 1864 został dyrektorem Wydziału Komunikacji w Rządzie Narodowym^[1], stanowisko to objął po aresztowanym 6 marca Romanie Żulińskim. Aresztowany na początku kwietnia 1864, podczas przesłuchań zachował się godnie, nie podjął współpracy ze śledczymi, zdecydowanie odmówił obciążenia zeznaniami współtowarzyszy. Przyznał się jednak do winy, przyrzekał poprawę i prosił o łaskę^[4]. Skazany na śmierć, został 5 sierpnia 1864 wraz z Romualdem Trauguttem, Józefem Toczyskim, Romanem Żulińskim i Rafałem Krajewskim powieszony na stokach Cytadeli Warszawskiej, jako ostatni ze skazanych^[5]. Wszyscy zostali symbolicznie upamiętnieni na grobie córki Traugutta, Alojzy, na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie^[6].

Galeria

Pamiątkowa tablica Członkowie Rządu Narodowego straceni na stokach Cytadeli Warszawskiej 5 sierpnia 1864 z Albumu Powstania Styczniowego, Lwów 1913
Upamiętnienie w miejscu stracenia członków Rządu Narodowego w powstaniu styczniowym: Romualda Traugutta, Rafała Krajewskiego, Józefa Toczyskiego, Romana Żulińskiego i Jana Jeziorańskiego, park im. Romualda Traugutta w Warszawie
Tablica wmurowana w ścianę Cytadeli Warszawskiej tuż za szczątkami szubienicy, na której w okresie zaborów ginęli bojownicy o wyzwolenie narodowe i przemiany społeczne. Tablica upamiętnia członków rządu powstania styczniowego straconych 5 sierpnia 1864 r.
Symboliczny grób Jana Jeziorańskiego na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Przypisy

↑ ^a ^b Mateusz Mieses, Z rodu żydowskiego, zasłużone rodziny polskie krwi niegdyś żydowskiej, Warszawa 1991, s. 116.
↑ Emil Noiński, Od konwersji do asymilacji. Tradycje walk o niepodległość Polski w rodzinie Jeziorańskich (XVIII-XX wiek), [w:] Drogi Polaków do Niepodległości. W 150. rocznicę powstania styczniowego, redakcja Wiesław Caban, Lidia Michalska – Bracha, Wiktoria Śliwowska, Warszawa 2015, s. 365-376.
↑ Stefan Król, Cytadela Warszawska, Książka i Wiedza, Warszawa 1978, s. 144.
↑ Stefan Kieniewicz, Powstanie styczniowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, s. 735.
↑ Tamże, s. 737.
↑ Cmentarz Stare Powązki: ALOIZA TRAUGUTTÓWNA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-02-13] .

Bibliografia

Bender Ryszard, Jeziorański Jan Józef Bartłomiej, [w:] Encyklopedia „Białych Plam”, t. 9, Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2002, s. 11. ISBN 83-88822-36-5.
Jarzębowski, Józef, Jan Jeziorański: zapomniany bohater 1863 roku. Londyn: Veritas, 1974
Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836–1861, oprac. E. Sęczys Warszawa 2000, s. 261.
Uruski Seweryn, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. VI, Warszawa 1909, s. 85.
Akta metrykalne z parafii Św. Krzyża w Warszawie

[Mateusz_Mieses_1991-1] Mateusz Mieses, Z rodu żydowskiego, zasłużone rodziny polskie krwi niegdyś żydowskiej, Warszawa 1991, s. 116.

[2] Emil Noiński, Od konwersji do asymilacji. Tradycje walk o niepodległość Polski w rodzinie Jeziorańskich (XVIII-XX wiek), [w:] Drogi Polaków do Niepodległości. W 150. rocznicę powstania styczniowego, redakcja Wiesław Caban, Lidia Michalska – Bracha, Wiktoria Śliwowska, Warszawa 2015, s. 365-376.

[3] Stefan Król, Cytadela Warszawska, Książka i Wiedza, Warszawa 1978, s. 144.

[4] Stefan Kieniewicz, Powstanie styczniowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, s. 735.

[5] Tamże, s. 737.

[6] Cmentarz Stare Powązki: ALOIZA TRAUGUTTÓWNA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-02-13] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]